Lange vliegreizen en jetlag

Overvolle wedstrijdkalender

Tegenwoordig moeten sporters met regelmaat ver reizen om mee te doen aan internationale wedstrijden en toernooien. Waar vroeger jaarlijks slechts enkele buitenlandse reizen op het programma stonden, is het inmiddels geen uitzondering dat er binnen één maand twee belangrijke wedstrijden plaatsvinden op twee verschillende continenten. Dit betekent vaak en lang reizen over meerdere tijdzones.

Dat sporters door lange vliegreizen vermoeid raken en last kunnen krijgen van jetlag was al langer bekend, zoals te lezen in het factsheet lange vliegreizen en jetlag. Nieuw onderzoek uit het vakblad Medicine & Science in Sports & Exercise laat nu zien dat sporters ook in hun prestatie flinke last ondervinden van een vlucht over meerdere tijdzones. Opmerkelijk genoeg ontbrak goed onderzoek daarnaar nog. Dezelfde onderzoekers hadden eerder al laten zien dat een gesimuleerde vliegreis nadelige gevolgen heeft voor de prestatie. Deze nieuwe studie bevestigt dat beeld in de praktijk.

Retourtje Sydney – Doha

De in Qatar werkzame Peter Fowler toonde dat aan nadat hij 10 mannelijke recreatieve sporters heen en weer had laten vliegen tussen Sydney en Doha. Door tussenstops in Melbourne en Abu Dhabi duurde de reis in totaal 21 uur waarbij acht uur tijdsverschil werd overbrugd. Voor en na de vluchten naar Doha en Sydney moesten de proefpersonen op meerdere dagen allerlei fysieke tests uitvoeren en vragenlijsten invullen. Daarnaast werd met een speciaal horloge gemeten hoe goed en lang de sporters sliepen.

Uit de resultaten blijkt dat de negatieve gevolgen groter zijn bij een reis naar het oosten dan na een reis naar het westen. Zo presteren sporters als ze naar het oosten zijn gereisd in de eerste twee dagen na aankomst slechter op een herhaalde sprinttest, terwijl een reis naar het westen hier amper effect op heeft. Ongeacht de richting van de reis sprinten sporters de eerste drie dagen na een lange vliegreis minder snel en springen ze minder hoog. Daarnaast voelen sporters zich na een reis naar het oosten vermoeider, zijn ze minder gemotiveerd en slapen ze slechter, dan wanneer ze naar het westen zijn gereisd.

Kom op tijd aan

Deze studie laat duidelijk zien dat sporters door lange vliegreizen last krijgen van jetlag, en een slechtere prestatie. Coaches en hun begeleidingsstaf moeten dan ook goed plannen wanneer ze naar de wedstrijdlocatie reizen, en hoe ze dat inpassen in hun trainingsschema en taperperiode. Fowler raadt in ieder geval aan om bij een groot tijdsverschil tenminste vier dagen voor de wedstrijd aan te komen op de locatie. Wanneer het daar aanzienlijk warmer is dan waar de sporters aan gewend zijn, lijkt het raadzaam nog ruimer van te voren aan te komen.