Floaten ontspant, maar versnelt herstel niet aantoonbaar
Onderzoekers bevestigen dat floaten ontspanning biedt. Sporters voelen zich na een sessie vaak rustiger en optimistischer [1-3]. Veel sporters ervaren de sessies als prettig, vooral wanneer ze vaker floaten. Enkele studies suggereren ook dat floaten spierpijn en vermoeidheid kan verminderen. Toch is het aantal beschikbare onderzoeken beperkt, en de resultaten zijn niet eenduidig [4-7]. Daardoor blijft het onduidelijk in hoeverre deze effecten direct toe te schrijven zijn aan floaten zelf, en niet aan bijvoorbeeld een placebo-effect.
De positieve ervaringen van sporters lijken dus vooral psychologisch van aard. Om te beoordelen of floaten daadwerkelijk herstel bevordert, is het belangrijk om ook te kijken naar de fysiologische effecten — en juist daar ontbreekt overtuigend bewijs.
Fysiologische effecten blijven uit
Floaten verbetert geen objectieve herstelparameters. Bloedwaarden die duiden op spierschade of ontsteking, zoals creatinekinase, interleukine-6 en cortisol, verschillen niet tussen floaten en passieve rust [4,5,8]. Ook groeihormoonspiegels, die juist zouden moeten toenemen bij herstel, blijven onveranderd.
Daarnaast leveren studies tegenstrijdige resultaten op als het gaat om prestatieherstel. Eén studie beschrijft een lichte verbetering op sprint- en sprongtesten na floaten [4], terwijl een andere studie juist een tijdelijke afname in kracht rapporteert [7].
Magnesiumopname via de huid is twijfelachtig
Een vaak gehoorde claim is dat magnesiumsulfaat in het water bijdraagt aan herstel. Wetenschappers betwijfelen echter of het lichaam magnesium daadwerkelijk via de huid kan opnemen [9-12]. Bovendien krijgen sporters doorgaans al voldoende magnesium binnen via een gebalanceerd dieet [13,14]. Zelfs wanneer hun bloed een laag magnesiumgehalte toont, zegt dit weinig over de totale magnesiumstatus, aangezien slechts één procent van het lichaamsmagnesium zich in het bloed bevindt [15].
Conclusie
Floaten helpt sporters ontspannen en versterkt mogelijk het subjectieve gevoel van herstel. Toch ontbreekt er consistent en overtuigend bewijs dat floaten fysiologisch herstel of prestatieherstel versnelt.
Voor mentale ontspanning na een zware training kan floaten waardevol zijn. Het gebruik van floattherapie direct vóór een wedstrijd is echter niet aan te raden, omdat een enkele studie wijst op een tijdelijke afname in kracht na afloop van een sessie.
Bronnen
- Börjesson M, Lundqvist C, Gustafsson H, Davis P (2018). Flotation REST as a stress reduction method: the effects on anxiety, muscle tension, and performance. J. Clin. Sport Psychol., 12:333-346.
- Kjellgren A, Westman J (2014). Beneficial effects of treatment with sensory isolation in flotation-tank as a preventive health-care intervention–a randomized controlled pilot trial. BMC Complement. Altern. Med., 14:417.
- Van Dierendonck D, Te Nijenhuis J (2005). Flotation restricted environmental stimulation therapy (REST) as a stress-management tool: A meta-analysis. Psychol. Health, 20:405-412.
- Broderick V, Uiga L, Driller MW. Flotation-restricted environmental stimulation therapy improves sleep and performance recovery in athletes. Perform Enhance Health. 2019 Nov; 7(1-2): 100149
- Caldwell LK, Kreamer WJ, Post EM, Volek JS, Focht BC, Newton RU, et al. Acute floatation-REST improves perceived recovery after a high-intensity resistance exercise stress in trained men. Med Sci Sports Exerc. 2022 Aug; 54(8): 1371-1381.
- Driller MW, Argus CK (2016). Flotation restricted environmental stimulation therapy and napping on mood state and muscle soreness in elite athletes: a novel recovery strategy?. Perform. Enhanc. Health, 5:60-65.
- Morgan PM, Salacinski AJ, Stults-Kolehmainen MA (2013). The acute effects of flotation restricted environmental stimulation technique on recovery from maximal eccentric exercise. J. Strength Cond. Res., 27: 3467-3474.|
- Kraemer WJ, Caldwell LK, Post EM, Beeler MK, Dickerson RM, Kennett MJ, et al. Recovery using “float” from high intensity stress on growth hormone-like molecules in resistance trained men. Growth Horm IGF Res. 2020 Dec; 55: 101355.
- Chandrasekaran NC, Barnard RT. Correct estimates of hydrated ionic radius should be used when discussing the permeation of topically applied magnesium ions. Magnes Res. 2019 Feb; 32(1): 37-38.
- Chandrasekaran NC, Sanchez WY, Mohammed YH, Grice JE, Roberts MS, Barnard RT. Permeation of topically applied Magnesium ions through human skin is facilitated by hair follicles. Magnes Res. 2016 Jun; 29(2): 35-42.
- Gröber U, Werner T, Vormann J, Kisters K. Myth or reality – transdermal magnesium? Nutrients. 2017 Aug; 9(8): 813.
- Jonsson K & Kjellgren A. Curing the sick and creating supermen – How relaxation in flotation tanks is advertised on the Internet. Eur J Integr Med. 2014 Oct; 6(5): 601-609.
- Lukaski HC. Vitamin and mineral status: effects on physical performance. Nutrition. 2004 Jul-Aug; 20(7-8): 632-644.
- Rodriguez NR, DiMarco NM, Langly S, American Dietetic Association, Dietitians of Canada, American College of Sports Medicine: Nutrition and Athletic Performance. Position of the American Dietetic Association, Dietitians of Canada, and the American College of Sports Medicine: Nutrition and athletic performance. J Am Diet Assoc. 2009 Mar; 109(3): 509-527.
- Elin RJ. Assessment of magnesium status for diagnosis and therapy. Magnes Res. 2010 Dec; 23(4): S194-198.
