TopsportTopics logo Alles over sport logo

Waarom Kenianen en Ethiopiërs zo hard lopen

De Keniaanse en Etiopische lopers domineren al jaren internationale wedstrijden op de midden en lange afstanden (800 meter t/m marathon). Zij onderscheiden zich vooral vanwege de bouw van de benen, het trainen en leven op hoogte en de economische belangen om hard te lopen. Dit concluderen Wilber, werkzaam bij het Olympische comité van Amerika, en Pitsiladis, wetenschapper aan de Universiteit van Glasgow, uit een literatuurscan.

De auteurs stellen dat negentig procent van de wereldrecords op de midden- en lange afstanden in handen is van Keniaanse en Ethiopische lopers. Daarnaast bestaat de huidige top 10-ranking op verschillende afstanden volledig uit Kenianen en Ethiopiërs. Er is de laatste jaren veel onderzoek gedaan naar de oorzaak van de suprematie van deze twee landen. Er zijn verschillende factoren waarvan verondersteld wordt dat ze verantwoordelijk zijn voor deze suprematie. Wilber en Pitsiladis hebben acht factoren nader tegen het licht gehouden en onderzocht welke van deze factoren werkelijk bewezen zijn.

1) Genetische aanleg

Van de genetische profielen die zijn onderzocht is er geen aanwijzing dat Ethiopiërs en Kenianen genetische voordelen hebben ten opzichte van anderen.

2) Hoge zuurstofopnamecapaciteit

Het is inderdaad zo dat van bijvoorbeeld de Keniaanse toplopers 86 procent aangeeft van jongs af aan veel (hard)gelopen te hebben in plaats van bijvoorbeeld met de auto te reizen. Maar 23 procent van de niet-hardlopende Kenianen geeft dit aan. Dezelfde cijfers zijn gevonden bij Ethiopiërs. Of deze achtergrond effect heeft op bijvoorbeeld de VO2max is niet bekend. Bekend is dat de maximale zuurstofopname niet verschilt tussen de Kenianen en Scandinavische toplopers (allebei rond de 80 ml/kg.min).

3) Hoge hemoglobine- en hematocrietwaarden

Keniaanse en Ethiopische toplopers hebben geen andere hematocriet- en hemoglobinewaarden dan toplopers uit andere landen als zij worden vergeleken op zeeniveau.

4) Goede metabole efficiëntie en bouw van de benen als gevolg van de leefomgeving

Er zijn aanwijzingen dat door de bouw van de benen Kenianen (dun en lang) mechanisch wat efficiënter kunnen lopen dan toplopers uit Scandinavië. Het is de vraag in hoeverre dit belangrijk is, aangezien Ethiopiërs wat meer gedrongen gebouwd zijn en toch ook zeer succesvol zijn. Alleen is er volgens de auteurs geen onderzoek uitgevoerd bij Ethiopiërs.

De auteurs wijten de lichaamsbouw van de Kenianen aan de leefomgeving. Toch lijkt een genetische component hier ook zeker een rol te spelen.

5) Goede verdeling van type spiervezels

In spieropbouw is er geen verschil gevonden. Het is aangetoond dat Keniaanse lopers iets beter energie kunnen halen uit vetbronnen. Dat zou bij lange afstanden een voordeel kunnen zijn. Maar dit verklaart nog niet het succes op de middenafstanden.

6) Traditioneel Keniaans/Ethiopisch voedsel

Het eetpatroon van Keniaanse en Ethiopische lopers verschilt qua samenstelling niet van dat van de toplopers van andere continenten.

7) Leven en trainen op hoogte

Er wordt door Wilber en Pitsiladis verondersteld dat het voordeel van Keniaanse en Ethiopische lopers weleens zou kunnen zijn dat ze op hoogte (> 2.000 meter) intensieve trainingen kunnen uitvoeren die voor laaglanders lastig uit te voeren zijn. Zo hebben ze optimaal het voordeel van de hoogte en kunnen ze ook nog hard blijven trainen. Dit wordt echter niet onderbouwd of weerlegd door wetenschappelijke literatuur.

8) Economisch succes

Tot slot lijken economische redenen een belangrijke factor. Er heerst nog steeds veel armoede in Kenia en Ethiopië. Van de toplopers uit deze landen geeft 33 procent aan dat ze zijn gaan lopen vanwege de gunstige financiële vooruitzichten. Het is niet bekend hoe hoog dit percentage is bij andere landen, maar het percentage lijkt erg hoog, zeker als het wordt afgezet tegen de veertien procent die aangeeft voor de olympische roem te lopen.

Er zijn in dit literatuuronderzoek van Wilber en Pitsiladis drie factoren naar boven gekomen die voor een deel de suprematie van de Keniaanse en Ethiopische lopers zouden kunnen verklaren. Eentje die nog ontbreekt is de wet van de grote getallen. Er zijn zo veel kinderen die de kans zien om geld te verdienen met lopen en ook de tijd en omgeving hebben om veel hard te lopen dat er veel talenten boven komen drijven. Dit, samen met de verschillende voordelige eigenschappen, zou er weleens voor kunnen zorgen dat ook de komende jaren het middenlangeafstandslopen wordt gedomineerd door de Kenianen en Ethiopiërs.

Bron

  1. Wilber RL, Pitsiladis YP (2012) Kenyan and Ethiopian distance runners: what makes them so good? Int. J. Sports Physiol. Perf., 7: 92-102
Dit artikel is ook getoond op Allesoversport.nl
Topsport
Atletiek
public, professional
samenvatting
effecten op prestatie