Ook topcoaches hebben stress, maar ze hebben niet het idee dat die veel invloed heeft

De psychische belasting en het welzijn van topsporters krijgen steeds meer aandacht, maar de mentale gezondheid van coaches blijft onderbelicht. En dat terwijl ook zij vaak werken onder veranderlijke en stressvolle omstandigheden, waarin hoge eisen worden gesteld. Coaches hebben een doorslaggevende rol bij het bewaken en bevorderen van de mentale gezondheid van hun sporters: eerder onderzoek liet zien dat een gestresste coach een slechte invloed heeft op de sfeer en de concentratie in het team.

Nieuw onderzoek onder 119 Nederlandse en Vlaamse topcoaches geeft meer inzicht in hun mentale gezondheid. Zo vertoont 55 procent van de coaches één of meerdere symptomen van psychische aandoeningen. Symptomen van depressie en angststoornissen komen het vaakst voor: 39 procent van de coaches heeft hier last van. Dit is aanzienlijk meer dan in de normale bevolking. Bijna eenderde van de coaches vertoont symptomen van meerdere psychische aandoeningen. Opvallend genoeg strookt dit niet met het beeld dat de coaches zelf hebben. Zij denken dat hun mentale gezondheid niet veel te lijden heeft onder de stressfactoren waarmee ze te maken hebben.

De onderzoekers legden de coaches een vragenlijst voor over de stressfactoren die ze ervaarden. Hiermee brachten ze ook in kaart in hoeverre die stressfactoren de mentale gezondheid van de coaches beïnvloedden. Daarnaast vulden de coaches vragenlijsten in over veelvoorkomende psychische aandoeningen (depressie en angststoornissen, stress, slaapproblemen en overmatig alcoholgebruik) en veerkracht.

Stressfactoren

Prestatiegerelateerde stressfactoren – zoals slechte prestaties of een slechte voorbereiding – kwamen het meest voor. Organisatiegerelateerde stressfactoren – zoals slechte communicatie of een onduidelijke rolverdeling – en persoonlijke stressfactoren – bijvoorbeeld veel van huis zijn en het missen van opgroeien van kinderen – waren minder aanwezig. Toch vertoonden organisatiegerelateerde stressfactoren de meeste samenhang met symptomen van depressie en angststoornissen. De onderzoekers speculeren dat dit komt doordat prestatiegerelateerde stressfactoren meestal van voorbijgaande aard zijn. Organisatiegerelateerde stressfactoren zijn vaak structureel aanwezig. Doordat coaches langdurig te maken hebben met deze zaken, hebben deze meer invloed op hun mentale gezondheid.

Veerkracht

Tot slot bleek uit de analyses dat naarmate coaches hoger scoorden op veerkracht, ze minder symptomen van depressie en angststoornissen hadden. Veerkracht lijkt de coaches dus te beschermen tegen psychische problemen. Dit is in lijn met bevindingen uit andere onderzoeken bij sporters, in geüniformeerde beroepen en in podiumkunsten, waarin (vaak onder druk) uitzonderlijke prestaties geleverd moeten worden.